D vitamini, yağda eriyen ve kalsiyum, fosforun sindirim yollarında kullanımı ile özellikle çocuklarda büyüme için gerekli vitamindir. Vitamin eksikliğinin oluşabileceği riskli gruplar, süt çocukları, vejeteryanlar ve yaşlılardır. Uzmanlar, Türkiye ve dünyada D vitamini yetersizliğinin bir salgın gibi etkisini artırdığını belirtiyor.
Özel Bahar Hastanesi Biyokimya Uzmanı Dr. Esra Karaağaç, D vitaminihakkında şu bilgileri veriyor: “D vitamini, ince bağırsaklardan kalsiyumun emilmesini ve kemik yapımında kullanılmasını kontrol eder. Yetersizliğinde kemik mineralizasyonu bozulur ve büyüme çağındaki çocuklarda raşitizm, yetişkinlerde kemiğin yumuşaması, ileriki yaşlarda osteoporoz oluşur.
Ülkemizde ve bütün dünyada D vitamini yetersizliği bir salgın olarak etkisini sürdürmektedir. Bu sessiz salgın sadece kemik hastalığına neden olmaz, daha henüz kemik hastalığı olmadan başta kanserler, romatizmal hastalıklar, enfeksiyonlar, nöropsikiatrik hastalıklar, koroner kalp hastalıkları, otoimmün hastalıklar ve hipertansiyon gibi çok sayıda hastalığa yol açabilmektedir.”
D vitamini çeşitlerini D2 vitamini ve D3 vitamini şeklinde açıklayan Dr. Karaağaç, D2 vitamininin ışınlanmış mayalarda bulunduğunu, D3 vitamininin ise insan vücudunda bulunduğunu ve yüzde 90’ının güneşten gelen morötesi ışınlarından sentezlendiğini belirtiyor.
Dr. Karaağaç, D vitamini bulunduğu besinleri şöyle sıralıyor: “D3 vitamini daha çok balık yağında, sardalya, uskumru, somon, ton balığı,yumurta sarısı, tereyağ ve karaciğerde bulunur. Vücudumuza giren D vitamininin ancak yüzde 10’u yiyecekler ile alınır. Besinlerle alınan bitkisel ve hayvansal D vitaminleri on iki parmak bağırsağından itibaren yani ince bağırsağın üst bölümünde emilip kana geçer. D vitamini yağda eridiği için safra tuzlarına gereksinim gösterir. Bu nedenle safra akımının azaldığı karaciğer hastalıklarında, D vitamininin emilimi azalır. Bu nedenle karaciğer-safra kesesi hastalarının D vitaminine ihtiyacı çok daha fazladır. Düşük yağlı diyetler D vitamini yetersizliğine sebep olur. Hatta D vitaminini enjeksiyon şeklinde alsanız bile. Bu yüzden yağ emilimi bozuk olan hastaların diyetindeki yağ miktarını artırmak, bağırsaktan D vitamini emilimini artıracaktır.”
Vitamin eksikliğini saptamada kişilerden kan alınarak düzeyinin ölçülmesi gerektiğini ifade eden Karaağaç, D vitamininin kemik dışı fonksiyonlarını şöyle dile getiriyor: “Kanser oluşumunu önler. Otoimmün hastalıkların gelişimini de engeller. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Kan basıncını düzenler. D vitamini eksikliği insülin salgısını azaltarak tip 1 diyabet gelişimine sebep olabilir.”
Ayrıca güneşin dik açıyla gelmediği saatlerde güneşlenilmesini öneren Karaağaç, fazla miktarda UVA ışınlarına maruz kalanlarda deri kanseri olasılığının arttığını vurguluyor.